Bu çalışmamızda Samsun- Alaçam'a bağlı Yukarı Mülküc (şimdiki adı Yukarı Koçlu) köyünün tarihi ve kültürü ele alınacaktır.
Alaçam'ın Mülküc adıyla iki köyü vardır: Aşağı Mülküc ve Yukarı Mülküc.Daha sonraları Alaçam'ın bazı köyleri gibi Mülküc 'ün de adı değişmiş: Aşağı Koçlu ve Yukarı Koç'lu olmuştur.
Mülküc adı yöre halkı tarafından söylenirken farklı şekilde telaffuz edilir: Mülküç-Mülgüç-Mürküş-Mürküç gibi.
Belge 1 |
Osmanlı kayıtlarında farklı belgelerde Mülküc adına rastladık.Belge 1'deki kayıt miladi 1793 yılına ait Mülküc köyü Camisi beratından alınmıştır.(Bu cami Aşağı Mülküc köyünde koruma altına alınmıştır.)
Belge 2'deki kayıt Miladi 1870 yılına ait Trabzon Vilayeti salnamesinden.
Bu belgelerge geçen Mülküc köyünün adı
kanaatimizce iki şekilde okunmaktadır:1.Mülküc (Mülgüc) 2.Melgüc şeklindedir.
Mülgüc'ün anlamıyla ilgili yaptığımız araştırmalarda Mülgüc'ün ne olduğunu tam olarak tespit edemedik.Ancak, Sahaf Etem Coşkun'dan aldığımız görüşe göre :''melengiç-mellengiç-menengiç [bitki] den muharref, yöre şivesiyle
Mengüç olabilir.Ayrıca mengüş [farsça ] küpe . ''
Ülkemizde Adıyaman-Kahta'da Melgüç köyü var, yeni adı Ulupınar bizdeki gibi o köyünde adı değişmiştir.
Belge 2 |
Bu belgelerge geçen Mülküc köyünün adı
kanaatimizce iki şekilde okunmaktadır:1.Mülküc (Mülgüc) 2.Melgüc şeklindedir.
Mülgüc'ün anlamıyla ilgili yaptığımız araştırmalarda Mülgüc'ün ne olduğunu tam olarak tespit edemedik.Ancak, Sahaf Etem Coşkun'dan aldığımız görüşe göre :''melengiç-mellengiç-menengiç [bitki] den muharref, yöre şivesiyle
Mengüç olabilir.Ayrıca mengüş [farsça ] küpe . ''
Ülkemizde Adıyaman-Kahta'da Melgüç köyü var, yeni adı Ulupınar bizdeki gibi o köyünde adı değişmiştir.
Yukarı Mülküc köyüne ait mevki ve sülale adları http://yukarikoclu.blogspot.com.tr/ adresinden alınmıştır.Bu bilgileri istifademize sunan Nazmi Zengin Bey'e teşekkür ederiz.Ayrıca bu bilgilere ek olarak 1835 Canik Sancağı Alaçam kazası Yukarı mülküc köyü nüfus defterinde kayıtlı lakaplara da yer veriyoruz.
Mevki adları
Alebozon talası
Almalık Altı ortak Armudun yanı Bayramın bozu Beş ortak Çatal acuk Çayıllığın talası Çayırlık Çıbılı galuk Davşan alağı Depe Devret Değmen ocağı Dömbelci Düdüklük Eskiyaylanın yanı |
Gadının talası
Gadirin düzü Garşu galuk Gaşın üstü Gavur hırmanı Geçeğin ağzı Gıran kaluk Gısırak gerişi Govanın yanı Göçük Göğalmanın yanı Gölün yanı
Herk aazı
Işırgan Kavağın altı Kerton oluk yeri Köyün altı Mezellik Sümünon talası Zondal puarı Tuna'nın öldüğü yer |
Sülaleler
Zondalolar
Bayramlular Kazancılar Gauçlar Tongazlar Gadılar Gauçaliler (Sarılar) Sümüno ? |
1835 yılı nüfüs defterinde geçen hane reislerinin lakapları (*)
İnce Arab oğlu Süleyman
Beni oğlu Hasan
Bayram oğlu Hüseyin
Bozlu oğlu Muhammed
Çablu oğlu Feyzullah
Ciğerci oğlu Ali
Cebdelik oğlu Halil
Çenden oğlu Hasan
Çerağan oğlu Osman
Çablu(çablo) oğlu Osman
Çorkuş oğlu Hüseyin
Derviş oğlu Mustafa
Halil oğlu Muhammed
Hezad oğlu Hasan
Habrece ? oğlu Abdullah
Hamid Ali oğlu Ali
Hallaç oğlu Kerim
|
Ganil oğlu Hüseyin
Gökmen Oğlu Memiş
İlyas oğlu Ali
İmam oğlu Muhammed
Kabakçı oğlu Ali
Kadı oğlu Himmet
Kocabaş oğlu Hüseyin
Kökçü oğlu İbrahim
Kara Kulak Mustafa
Kara İbrahim
Kara Hüseyin oğlu Hüseyin
Kara Süleyman oğlu Süleyman
Kara Veli oğlu Osman
Kalaycı oğlu Ali
Kalaç oğlu Hüseyin
Kayalu oğlu Hüseyin
Kadir oğlu Muhammed
Kınacı oğlu Hasan
Kör oğlu Hasan
|
Meded oğlu Muhammed
Mevlüd oğlu Ali
Mülüd oğlu Osman
Mehmet Kalfa oğlu Hüseyin
Nurgümen oğlu İbrahim
Resul oğlu Hasan
Saru Oğlanın Ali
Tongal oğlu Hasan
Yayla oğlu Muhammed
Zayba oğlu Hasan
Zongul(zonful)oğlu Osman
Zeyba(Ziba) Mehmed oğlu
Süleyman
|
(*) Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi NFS.d.00973
Not:Lakapları latin harflerine çevirirken okumadan kaynaklanan hatalar olmuş olabilir.
Nihat YALDIZ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder