Gökçeboğaz Köyünün Tarihi Camisinin Berâtı Şerîfi

Gökçeboğaz köyü Alaçam'ın en eski köylerindir.Köye ait bulabildiğimiz en eski kayıt 1530 yılına ait Osmanlı muhasebe (tımar) kayıtlarıdır.Bu kayıtlarda köyün ismi bugün kullanıldığı şekliyle Gökçeboğaz diye geçer.
Gökçe ismiyle yapılmış yüzlerce Türkçe köy ismi var.Gökçeboğaz'a yakın  Oymağı Gökçeağaç ve Gökçesu köylerini misal verebiliriz.Bu köyler isimlerini  bulundukları coğrafi unsurlardan almışlardır.Bu isimlendirme  usulu Türk boylarının bulundukları yerlere isim verme geleneklerinden biridir.

Osmanlı Devleti idaresi, Alaçam Kazasına bağlı Gökçeboğaz köyündeki Cami-i Şerifin İmam Hatibi Ebubekir halife bin Ali vefat etmiş. Ebubekir Halifenin oğlu da olmadığı için bu görev, günlüğü yarım akçe ile  Süleyman bin Mustafa'ya  tevcih  edilerek  beratı verilmiştir.Ayrıca ,Caminin giderlerinin Evkâf-ı Hümayüna bağlı vakıflardan karşılanacağı belirtilmiştir.
Aşağıda beratın latin harflerine aktarılmış halini ve belgenin  kopyasını  yayınlıyoruz.

Not: Belgedeki .... yerlerin okunma çalışması devam etmektedir.

Belgenin tarihi Hicri ( 24 Cemaziyyelahir 1255 )  Miladi ( 4 Eylül 1839)

''Vak’a-i mezburdan …. Üzre yevmi nim akçe vazife ile hitabet cihetini merkum Ebubekir Halifeye….. üzerine……ruzname-i……  emr-u ferman mehabetlü şevketlü …. Hazretlerinindir.

Evkaf-ı Hümayun Nazırı ….. ……. İktizasına himmet eyleyeler deyu buyuruldu.

24-( 12)55

Cihet-i mezkure bilâ veled mahlülünden darende-i arzına bu ciheti hususu...Atufetli Paşa Hazretlerinin telhislerine mütevakkıf mevaddan olduğuna mebni müşarün ileyh.. Emr-ü ferman devletli Sultanım Hazretlerinindir.

Ma’ruz-ı bendeleridir ki

İşbu i’lam ve derkenar nat’a olunduğu üzre nazaran Evkaf-ı Hümayuna mülhak evkaftan Alaçam … Kazasına ta’bi Gökçeboğaz nam karyede vaki Cami-i Şerifte yevmi nim akçe vazife ile hitabet ciheti….Ebubekir halifeninin bila-veled vefatı … mehaülünden erbab-ı liyakatdan Süleyman bin Mustafa’ya ba Hatt-ı Şerif ….şahâne …. Hümayun…… yedîne kılınmadan şerut-ı lazımesi ….. …… beratı i’ta olunan bakî emr-ü ferman Hazret-i Menlehü’l Emrindir.

Der’ül mekine-i arz-ı dâi mekineleridir Alaçam Kazasına tabi’ Gökçeboğaz nam karyede vaki’ Cami-i Şerifte yevmi nim akçe vazife ile hatip olan Ebubekir Halife bin Ali bila .... vefat olub yeri hâli ve hizmeti lazimesi muğtale kılınmağla yerine iş bu bais-i rak’a-i rakit Süleyman bin Mustafa bendeleri…. Mucud …. Kıran maide cami-i diyanet ve salah olub men külli elvucuh hizmet-i mezkureye müsennea olduğu münhakik olmağla hitabet merkum müteveffayı mezburun mahlülünden mezkur Süleyman halife bendelerine tevcih kılındığına Berat-ı Âli Şân sıdk ve ihsan buyurulmak ricasına bi’l – ittimas bâye-i serir-i a’laya arz ve i’lam olundu.Baki emr-ü ferman Menlehü’l etfa ve’l ihsanındır tahriren fil yevmi’l hamis ve ‘ışrin men şehri Rebiül-evvel sene hamse ve hamis ve ma’ateyn ve elf.(1255)

El- abdu’d da-i ed Devleti’l Aliyyeti’l Osmaniye                                   Mutabık

Es- Seyyid Ahmaed el Müvella hilafe el Kazâ-i Alaçam                 Mühür(…. İbrahim) ''



Nihat YALDIZ

Kaynak: Başbakanlık Osmanlı Arşivi HAT.1622 / 27